Zorginnovatie

Innovaties in de zorg zijn nodig. Door de toenemende zorgkosten en de koerswijzigingen, waaronder marktwerking in de zorg, moeten zorgorganisaties meer doen met minder middelen. Hoe kan de zorg innoveren en waar te beginnen?

Zorginnovatie klimaat en behoefte

Digitaal land blijft achter in online ontwikkelingen

Nederland staat in de top 10 van digitale landen, samen met Zweden, Hong Kong en Australië hebben wij het hoogste percentage mensen met een computer thuis, en het hoogste percentage pc-eigenaren met internettoegang. Een goed uitgangspunt voor het leveren van digitale zorg.

Nederland loopt achter op het gebied van digitale ontwikkelingen en scoort het allerlaagste op de Digital Evolution Index (DEI). Van de 50 landen met de meeste internetgebruikers wordt Nederland slecht beoordeeld op digitaal aanbod, vraag, innovatie en instituten. Door overheidsbezuinigingen, gebrek aan stimulering en investering in nieuwe initiatieven en daarbij de stagnerende vraag. Als land maar ook als sector ontwikkelen we onvoldoende om nu en in de toekomst efficiënt en effectief voor onze verouderende populatie te kunnen zorgen.

Nodige prikkels en stimulans

De overheid helpt als zij randvoorwaarden schept (zoals standaarden) en digitale innovatie stimuleert (bijvoorbeeld met financiële prikkels) en daarbij focus verlegt van bestaande organisaties en gebaande paden naar nieuwe initiatieven en start-ups. Verzekeraars en gemeenten kunnen als financiers van zorg inzetten op gezondheid en preventie en zo innovaties de hieraan bijdragen stimuleren. Zorgconsumenten dragen bij door zorg te dragen voor hun eigen gezondheid en de beste zorg te kiezen, gebruiken en betalen.

3 trends waardoor zorginnovatie nodig is

1. van recht op zorg naar eigen verantwoordelijkheid

Om de zorgkosten te beperken en marktwerking te stimuleren, wordt van patiënten verlangd dat zij de regie voeren over hun gezondheid en zorg. Nederland ontwikkelt zich van verzorgingsstaat waarin iedereen recht heeft op zorg, naar een participatiesamenleving met eigen verantwoordelijkheid voor de gezondheid. Zorgconsumenten kiezen, betalen en beoordelen steeds meer zelf.

Deze ontwikkeling wordt niet alleen gestuurd door overheidsbeleid, maar ook door de wens van een steeds groter wordende groep Nederlanders. Zorgconsumenten worden steeds mondiger en spelen graag een actieve rol in de behandeling(skeuze). Het ontbreekt echter bij veel Nederlanders aan voldoende vaardigheden om de regie te kunnen nemen, blijkt uit bijvoorbeeld onderzoeken van NIVEL en het RIVM. Goede informatie en begeleiding zijn van groot belang om het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor de gezondheid te faciliteren en stimuleren.

2. van curatieve ingrepen naar chronische behandeling

Het aantal chronisch zieken neemt ieder jaar toe en omdat we steeds ouder worden, neemt ook het aantal mensen met meerdere chronische ziekten toe. Een belangrijke oorzaak hiervan is dat steeds meer terminale ziekten chronisch worden, onder meer dankzij verbeterde behandelingen. Het percentage chronisch zieken in Nederland stijgt de komende 15 jaar van 32 naar 40 (RIVM, 2014). De relatie tussen patiënt en zorgverlener wordt daardoor langdurig. En om daarbij de kosten te beperken, wordt effectieve monitoring steeds belangrijker. Bovendien zal een steeds groter deel van de zorg bestaan uit repetitieve handelingen.

3. van zorginstelling naar zorg thuis

Het aantal ziekenhuisbedden daalde de afgelopen 50 jaar fors. Zorg wordt zoveel mogelijk thuis, ambulant, geboden. Ouderen wonen bovendien langer thuis, het aantal plaatsen in verzorg- en verpleeghuizen neemt af. Ook in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) neemt het aantal intramurale plaatsen sterk af en wordt zorg zoveel mogelijk extramuraal geboden. Zorg thuis is immers goedkoper. De patiënt wordt geacht zelf de regie te nemen en zijn of haar omgeving (mantelzorgers) in te schakelen voor ondersteuning.

Deze ontwikkeling is voor zowel de patiënt als de zorgaanbieder een grote verandering. Op welke wijze worden patiënt en mantelzorgers zo goed mogelijk ondersteund bij zorg thuis en/of langer zelfstandig te wonen?

Innovatie: waar te beginnen?

Veel innovaties slagen niet of onvoldoende. Waar te beginnen bij zorginnovatie? Investeer in innovaties die kwaliteit van de zorg verbeteren en kosten reduceren. Cruciaal zijn het team, het concept en de marketing. Begin met een gemotiveerd team en krijg inzicht in de markt en de behoefte van patiënten. Het goede nieuws is dat veel informatie voor een marktanalyse beschikbaar is en dat de digitale Nederlander graag meedenkt. Vorm je klantinzicht in gesprek met de zorgconsument; in een focusgroep, interview, tevredenheid- of loyaliteitsonderzoek of analyse. Zo krijgt u inzicht in de kansen voor innovatie.

Verschillende zorginnovaties

Zorginnovaties zijn er in alle soorten en maten, denk hierbij aan nieuwe zorgprocessen, apparatuur zoals robots en armbanden en online metingen en behandelingen (e-health). Apps stellen een medische diagnose, sturen medicatieherinneringen, geven therapie en bewaken trouw. Zorggebruikers zijn direct gebaat bij het gebruik van nieuwe zorgtoepassingen waar deze de zorg toegankelijker of beter maken.

Dr. Watson helpt

In de VS wordt de IBM supercomputer Watson ingezet. Op basis van ingevoerde medische gegevens van de patiënt – in combinatie met informatie van meer dan 2 miljoen pagina’s medische tijdschriften, tekstboeken en behandelrichtlijnen – helpt dr. Watson de verschillende behandelopties te presenteren en kan de supercomputer de betrouwbaarheid van die opties aan te geven. Dr. Watson herkent kleine veranderingen en afwijkingen. Tegelijkertijd leert de computer van de expertise en ervaringen ingevoerd door medisch specialisten om ziekten nog beter te begrijpen. Daar worden de data die zorgconsumenten zelf verzamelen ook nog aan toegevoegd. Dr. Watson geeft de behandelopties, de specialist begeleidt je keuze en behandeling. Dit wordt steeds meer werkelijkheid.

Betere EHBO-bezetting in Singapore

Soms is innovatie heel simpel. Omdat we over steeds meer data over de gezondheid en het gedrag van patiënten beschikken, kan de zorg daarop worden aangepast. In Singapore bijvoorbeeld, zijn de openingstijden gewijzigd op basis van de gemeten bezoektijden. Piekmomenten op een dag bleken 10 uur in de ochtend en tussen 7 en 8 uur ’s avonds. De bezetting is hierop aangepast, waardoor wachttijden aanzienlijk zijn verkort. Beter voor patiënten!

Aan de slag met zorgmarketing? Gratis downloads

Wilt u zelf aan de slag met zorgmarketing? Download onze gratis marketingtools!

Naar downloads